Crash blijft uit in de eerste maanden met de nieuwe Omgevingswet.

In een artikel van BNR wordt de eerste maand van het werken met de nieuwe Omgevingswet onder de loep genomen. Deze wet, die op 1 januari in werking trad vervangt niet bestaande wetten en regelingen, maar bundelt ze vooral, zoals het Bouwbesluit. Onderdeel hiervan is de invoering van de wet Kwaliteitsborging voor de bouw.

Omgevingswet

De Omgevingswet, die op 1 januari 2024 in werking trad, regelt alles met betrekking tot de omgeving waarin we wonen en leven. Deze nieuwe wet bundelt 26 oude wetten, waaronder de Wet ruimtelijke ordening, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de Wet natuurbescherming. Kortom, de Omgevingswet bevat regels voor wat er buiten te zien, horen en ruiken is. In het nieuwe digitale Omgevingsloket kunnen burgers, bedrijven en professionals vergunningen aanvragen of meldingen doen. Dit loket biedt een compleet overzicht van alle regels en plannen van gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk, zodat iedereen een duidelijk beeld krijgt van wat wel en niet mag in hun leefomgeving

Wet kwaliteitsborging

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), die in Nederland van kracht is voor gevolgklasse 1 (gevolgklasse 2 en 3 datum invoering n.t.b.), brengt belangrijke veranderingen met zich mee voor de bouwsector. De wettelijke kwaliteitsborger stuurt bij gereed melding en na beoordeling van de bewijsstukken een bericht aan het bevoegd gezag (Gemeente) dat hij een gerechtvaardigd vertrouwen heeft in hetgeen gebouwd is, daarna heeft bevoegd gezag nog heeft 14 dagen de tijd om een dossier te beoordelen en aan te geven of een bouwwerk gebruikt mag worden.

Wat schrijven de experts over deze eerste maanden?

Complexiteit en Kritiek:

De Omgevingswet is een complexe en veel bekritiseerde wet die alles regelt voor de ruimte waarin we wonen en werken.
Vanaf het begin was het de bedoeling dat regelgeving, vergunningverlening en handhaving van het Rijk naar de provincies en gemeentes zouden gaan.
Echter, er zijn te weinig ambtenaren beschikbaar om de wet volledig in te voeren, en veel juristen verwachtten dat rechtbanken en gemeentes het druk zouden krijgen met klachten over verleende of geweigerde vergunningen.

Kritische Noten:

De Raad van State plaatste vanaf het begin kritische kanttekeningen bij de wet en waarschuwde voor een mogelijk “lawyer’s paradise” na de invoering.
Juristen verwachten dat het jaren kan duren voordat jurisprudentie belangrijke aspecten helder heeft gemaakt.
Gemeenten hebben te maken met krapte op de arbeidsmarkt om de vergunningen op tijd af te handelen.
Geert Gabriels (kamerlid Groenlinks-PvdA) en Wim Meulenkamp (kamerlid VVD) voorzagen mailboxen vol klachten na de invoering.

Optimisme en Praktijkervaring:

Bouwhoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft was eerder een criticus van de wet, maar nu is hij optimistischer.
Tot nu toe zijn er weinig klachten gehoord en lijkt het digitale systeem goed te werken.
De tijd zal leren of er meer juridische procedures zullen volgen.
Gemeenten hebben veel inforamtieavonden georganiseerd, en rapporteren geen grote problemen. Er wordt gesproken in termen van ‘leertraject’; ‘leercurve’ en ‘zorgvuldigheid’
Volgens Saskia Kluit (Eerste Kamer GroenLinks-PvdA) heeft dit er ook mee te maken dat er in 2023 een golf van aanvragen onder het oude regime is geweest.
Opleidingen en cursussen voor de rollen van Wettelijke Kwaliteitsborger en Interne Kwaliteitsborger zijn voldoende beschikbaar en lijken goed afgestemd op de te verwachten praktijk.
Met de juiste tools lijkt de opbouw van een dossier voor de wet Kwaliteitsborging goed haalbaar, ook als er veel bijdragers aan het dossier zijn.

Praktijkvoorbeeld:

In de regionale pers zijn enkele zaken te vinden die door de Omgevingswet duurder worden of aangepast moeten worden.
Zo moest een waterspeeltuin in Delft haar plannen wijzigen vanwege de wet, inclusief speciale voorzieningen voor kinderen in een rolstoel.

Kortom, hoewel er nog uitdagingen zijn, lijkt de invoering van de Omgevingswet tot nu toe mee te vallen. De komende tijd zal uitwijzen hoe de werkbaarheid van de wet zich verder ontwikkelt.