2 onderwerpen voor verduurzaming met hulp van ontwerp-software
Per 1 januari 2023 moet een kantoorgebouw minimaal energielabel C hebben. Dit is al in 2018 in gang gezet, maar vanaf volgend jaar is het een verplichting. Dit betekent een primair fossiel energiegebruik van maximaal 225 kWh per m2 bvo p[er jaar. Voldoet het gebouw dan niet aan de eisen, dan mag het het per 1 januari 2023 niet meer als kantoor gebruikt worden. Deze verplichting staat in het Bouwbesluit 2012. Om er wel aan te voldoen zal het moeten verduurzamen.
Rond Earth Day op 22 april en World Ocean Day op 8 juni duikt NewArmstrong met 5 thema’s de diepte in over hoe wij in ons werkveld een verschil kunnen maken in #duurzaamheid. Dit is onderdeel van het thema: software.
Verduurzaming van gebouwen met een energie-analyse
Met software (Autodesk Revit en GreenBuildingStudio) is het mogelijk om een energie-analyse te maken.
Een energie-model is een specifieke vorm van geometrie in Revit. Het is een abstractie van de overall vorm van een gebouw. Het is gebaseerd op drie componenten:
-ruimtes zijn volumes met lucht die warmte kunnen verkrijgen of verliezen. Het verkrijgen van warmte kan door bronnen in de ruimte (lampen, verwarming, airco’s) of door de gevel.
-oppervlakken vlakken die warmte en koud kunnen doorgeven tussen ruimten
-zone’s zijn groepen van ruimten die een gemeenschappelijkheid hebben, bijvoorbeeld oriëntatie, functie of gelijke techniek
Met een energiemodel kan een #optimalistatiestudie voor de gebouwvorm en materialisering worden uitgevoerd die onderdeel is van het ontwerpproces. Dit kan zowel in een vroeg stadium met volumestudies, als in een verder uitgewerkte fase als vorm en omvang al bekend zijn. De uitkomst van een energie-analyse is bijvoorbeeld het aanpassen van de gebouwvorm in de schetsontwerpfase om de bezonning of warmteverlies te veranderen. In een later stadium (Voorontwerp of Definitief Ontwerp_ kan het ook betekenen dat de gevelopbouw of materialisering anders moet worden om de warmteverliezen te beperken of juist opwarming door zonlicht te beperken. Dit betekent dat een energieanalyse in aan latere fase niet ’te laat’ is: het dient vroeg in het proces ene ander doel dan laat in het proces. Het is wel zo dat het vroeg in het proces de beste garanties voor een goed resultaat biedt.
Vermogensanalyse en lichtberekening.
Door gebruik te maken van verlichtingsberekeningen en lichtplannen vervaardigd in Dialux (zoals dit project in Mall of the Netherlands samen met Lixero ) kunnen we niet alleen goede lichtplannen maken met het juiste lichtniveau, het is ook een instrument om te sturen op de juiste verhouding tussen lichtopbrengst en vermogen per m2. Dit is een goede stap in de verduurzaming.
Met name wanneer dit een specifieke eis is voor een duurzaamheidslabel als #BREEAM is het noodzakelijk om deze analyse uit te voeren en het lichtplan te optimaliseren. Dit betekent ook de montagehoogte in het ontwerp inpassen: de lichthoeveelheid op een grondvlak neemt kwadratisch af met de montagehoogte. Het benodigd vermogen neemt dus omgekeerd evenredig toe.
Als het vermogen te hoog is ten opzicht van de eisen is het dus belangrijk om te kijken naar de montagehoogte in het plan. Vaak is daar een goed optimalisatie te realiseren.
Stappenplan naar label C
Wat nu als je nog geen duurzaamheidslabel C hebt en wel hiernaar toe moet werken?
- Stap 1: De eerste stap is een analyse of een maatwerkadvies. Door een grondige analyse van de mogelijke maatregelen en de kansen die een gebouw biedt kunnen we komen tot de juiste ontwerpvoorstellen.
- Stap 2: het verkennen van de financiële regelingen en programma’s: veelal kan er een bijdrage gevonden owrdne in de verduurzaming waardoor de Business Case sneller tot een positief resultaat leidt.
- Stap 3: is de maatregelen uitvoeren. Niet altijd is er een grote verbouwing of aanpassing nodig. Soms is een aanpassing in gebruik voldoende. Als er wel een verbouwing nodig is kunnen wij adviseren en dit in tekeningen verwerken zodat een vergunning aangevraagd kan worden.
- Stap 4: vraag een nieuw energielabel aan. Een energieadviseur kan een nieuwe energielabel opstellen en afgeven.
^Justus Slaakweg